Η Semana Santa, ή αλλιώς Μεγάλη Εβδομάδα, είναι η παραδοσιακή πασχαλινή γιορτή της Ισπανίας, που προσφέρεται ως η ιδανική εμπειρία αυτής της γιορτής και η καταλληλότερη εποχή για να επισκεφθείτε την Ανδαλουσία.
Ανδαλουσία – η πατρίδα των πασχαλινών εορτασμών
Η Ανδαλουσία βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Ισπανίας και είναι μια από τις αυτόνομες κοινότητες της χώρας. Αποτελείται από οκτώ γεωγραφικά διαμερίσματα, τα μεγαλύτερα από τα οποία είναι η Σεβίλλη, η Μάλαγα, το Κάδιθ και η Γρανάδα και διαθέτει όλα όσα χρειάζονται για να γοητεύσει τους επισκέπτες της. Η πλούσια ιστορία και τα επιβλητικά μνημεία της προέρχονται από τις ρωμαϊκές και αραβικές επιρροές της περιοχής, ενώ ο ηλιόλουστος καιρός της είναι ιδανικός για να εξερευνήσετε τα βουνά, τις ακτές… αλλά και την έρημό της!
Το υποβλητικό άρωμα της Ανδαλουσίας συνδυάζει πορτοκαλιές και θυμίαμα και ολόκληρη η περιοχή είναι γεμάτη με εντυπωσιακά μωσαϊκά φτιαγμένα από πλακάκια αζουλέγιος που μπορεί να βρει κανείς σε όμορφες πόλεις και χωριά με ασπρισμένα σπίτια. Χαλαρώστε με κρασί και τάπας σε ένα από τα πολλά μπαρ και εστιατόρια της περιοχής, αλλά μην ξεχάσετε να ανακαλύψετε την κουλτούρα του φλαμένκο της Ανδαλουσίας και να απολαύσετε τους παραδοσιακούς εορτασμούς του Πάσχα.
Οι πολύχρωμες λιτανείες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των εορτασμών του ισπανικού Πάσχα και προσελκύουν πλήθη ντόπιων καθώς και τουρίστες από όλο τον κόσμο. Το ενδιαφέρον για αυτές τις εκδηλώσεις είναι τόσο μεγάλο που μπορεί να γίνει κράτηση διαμονής στις περιοχές όπου πραγματοποιούνται μήνες νωρίτερα. Αν και θα βρείτε πασχαλινές λιτανείες σχεδόν σε κάθε περιοχή της Ισπανίας, μπορεί να διαφέρουν πολύ ανάλογα με την περιοχή.
Οι μεγαλύτερες, πιο θορυβώδεις και πολυάριθμες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στην Ανδαλουσία, ιδιαίτερα στη Σεβίλλη, όπου διοργανώνονται δεκάδες κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι πολύχρωμες, θορυβώδεις πομπές της Ανδαλουσίας έρχονται σε αντίθεση με τις πιο ήσυχες και μετρημένες εκδηλώσεις που γίνονται στο Βαγιαδολίδ. Σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας, οι εορτασμοί του Πάσχα συνδέονται με το έθιμο του αυτομαστιγώματος και σε αυτούς συμμετέχουν άνδρες που επιθυμούν να εξιλεωθούν για τις αμαρτίες τους ή για τις αμαρτίες άλλων. Αυτοί οι ξυπόλητοι μετανοούντες είναι ντυμένοι με λευκές ρόμπες και συχνά σέρνουν πίσω τους μεταλλικές αλυσίδες. Αντίθετα, η πόλη Verges φιλοξενεί τον Χορό του Θανάτου, στον οποίο όσοι συμμετέχουν στην πομπή είναι ντυμένοι σαν σκελετοί.
Οι Αδελφότητες της Μεγάλης Εβδομάδας
Παρόλο που το Πάσχα στην Ισπανία εστιάζει περισσότερο στα Πάθη του Χριστού παρά στην ανάστασή του, οι γιορτές συνοδεύονται από εύθυμη διάθεση και αφθονία χρωμάτων. Από την Semana Santa δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι πολυάριθμες θρησκευτικές αδελφότητες της Ισπανίας, στις οποίες συμμετέχουν αρκετές χιλιάδες μέλη, που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτές τις εκδηλώσεις.
Το να κουβαλούν ξύλινες πλατφόρμες με γλυπτά ιερών μορφών στους ώμους τους, για να συμμετέχουν στην πομπή είναι όχι μόνο μεγάλη τιμή, αλλά θεωρείται και ένδειξη μεταμέλειας και εξαγνισμού, με πολλά μέλη των πομπών να περπατούν ξυπόλητα. Κάθε αδελφότητα ανήκει σε διαφορετική εκκλησία και έχει το δικό της ξεχωριστό χρώμα ενδυμάτων. Μία από τις παλαιότερες αδελφότητες είναι η Hermandad de Silencio, η οποία ιδρύθηκε το 1340.
Οι αδελφότητες έχουν μακρά ιστορία και η συμμετοχή σε αυτές αποτελεί συχνά παράδοση για πολλές ισπανικές οικογένειες. Τα παιδιά μπορούν να ενταχθούν σε αδελφότητα από μικρή ηλικία, αλλά αυτό περιλαμβάνει έξοδα, όπως η συνδρομή μέλους. Επιπλέον, υπάρχει μια ιεραρχία – όσο παλαιότερο είναι ένα μέλος, τόσο πιο κοντά μπορεί να είναι στις ιερές μορφές κατά τη διάρκεια της πομπής. Κατά τη διάρκεια της Semana Santa, κάθε αδελφότητα πραγματοποιεί μια πομπή προς την εκκλησία μια συγκεκριμένη ημέρα, συχνά καλύπτοντας πολύ μεγάλες αποστάσεις.
Καθώς οι προετοιμασίες για την πομπή διαρκούν όλο τον χρόνο, οι αδελφότητες πρέπει να υπολογίσουν προσεκτικά ό,τι χρειάζεται για τους ελιγμούς μέσα στα στενά, φιδογυριστά δρομάκια ώστε να μην κάνουν ζημιές στις πλατφόρμες τους. Οι παραδοσιακές εκδηλώσεις του Πάσχα ξεκινούν από την Κυριακή των Βαΐων και διαρκούν όλη την εβδομάδα, αν και σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας γίνονται μόνο τη Μεγάλη Πέμπτη και τη Μεγάλη Παρασκευή. Ενδιαφέρουσα πληροφορία: Ο Αντόνιο Μπαντέρας είναι μέλος μιας από τις παλαιότερες αδελφότητες της Μάλαγας!
Nazarenos — Οι μετανοούντες κουκουλοφόροι
Οι λιτανείες του Πάσχα στην Ισπανία συνοδεύονται από το άρωμα του θυμιάματος και τον ήχο των τυμπάνων και των πνευστών. Οι Nazarenos είναι μέλη των αδελφοτήτων που φορούν κουκούλες, τραβώντας την προσοχή των συγκεντρωμένων θεατών με τις μακριές ρόμπες τους και τα χαρακτηριστικά κωνικά καπέλα με τις τρύπες στα μάτια. Οι Nazarenos έχουν συγκεκριμένο ρόλο στην πομπή.
Μερικοί κρατούν κεριά (και συχνά ρίχνουν σταγόνες από το λιωμένο κερί στα χέρια τους ως μορφή μετάνοιας), ενώ άλλοι κουβαλούν βιβλία της αδελφότητας, ξύλινους σταυρούς ή πλατφόρμες, που ονομάζονται πάσος. Περπατούν στη σειρά, στον ρυθμό της μουσικής κουβαλώντας ιερές φιγούρες της εποχής του Μπαρόκ και της Αναγέννησης τυλιγμένες με ρόμπες, ενώ τα ίδια τα πάσος είναι καλυμμένα με λουλούδια, κεριά και πολύχρωμες τέντες.
Τι να περιμένετε
Οι πιο σημαντικές φιγούρες – αυτές που απεικονίζουν το σώμα του Ιησού ή την Παναγία – είναι μέρος των λιτανειών της Μεγάλης Πέμπτης και της Μεγάλης Παρασκευής. Οι πλατφόρμες μπορούν να φτάσουν εκατοντάδες κιλά σε βάρος και χρειάζονται τη βοήθεια άλλων μελών των αδελφοτήτων, γνωστών ως Costaleros, για να τις μεταφέρουν από κάτω. Κατά τη διάρκεια της λιτανείας, έρχεται μια στιγμή που η μουσική σταματά και η επακόλουθη σιωπή σπάει από ένα συγκινητικό τραγούδι που ερμηνεύει επαγγελματίας μουσικός από κάποιο από τα μπαλκόνια. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτή η παράσταση προέρχεται από τη μουσική φλαμένκο. Ο Τελετάρχης καθοδηγεί τα μέλη της αδελφότητας και επιβλέπει την πομπή ως το τέλος της, όταν τελικά ο βωμός μεταφέρεται στην εκκλησία.
Οι θεατές συνωστίζονται στην πορεία της πομπής ή μερικές φορές παρακολουθούν από έναν χώρο με θέσεις έναντι πληρωμής στα πιο σημαντικά σημεία της πορείας. Πολλοί ντόπιοι και τουρίστες θα παρακολουθήσουν από κάποιο μπαρ ή εστιατόριο της περιοχής, με την ημέρα να φημίζεται για τη θορυβώδη, πολύχρωμη και φιλόξενη ατμόσφαιρά της. Οι λιτανείες πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, με πολλούς θεατές να έχουν πάρει άδεια από τη δουλειά τους για να απολαύσουν τις εκδηλώσεις. Η συμμετοχή στην πομπή είναι μια παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά, επομένως συνηθίζεται να βλέπεις παιδιά να ακολουθούν την πορεία των αδελφοτήτων μέχρι πολύ αργά το βράδυ.
Κάποιοι βρίσκουν τους εορτασμούς της Semana Santa ως μια εξαιρετικά συναισθηματική εμπειρία, ενώ άλλοι διακρίνουν ένα είδος θεατρικότητας σε αυτούς. Ανεξάρτητα από το πώς τις βιώνει κάποιος, αυτές οι εκδηλώσεις αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της ισπανικής κουλτούρας.
Παρόλο που οι λιτανείες απασχολούν καθ’ όλη τη διάρκειά τους, οι εορτασμοί του Πάσχα τελειώνουν τη Δευτέρα του Πάσχα και μέχρι το επόμενο πρωί, δεν υπάρχει ίχνος από όσα έχουν συμβεί, με τις πόλεις να επιστρέφουν στην κανονική ρουτίνα τους… εκτός από τη Σεβίλλη, όπου οι προετοιμασίες για το επόμενο μεγάλο φεστιβάλ έχουν ξεκινήσει ήδη, το Πανηγύρι της Σεβίλλης. Ζήτω η εμβληματική ισπανική φιέστα, που συνδυάζει την αγάπη για τα έθιμα με την παράδοση!
